Naar hoofdinhoud Naar footer

Samen beslissen over jouw zorg en ondersteuning

Laatst bijgewerkt op: 01-12-2025

Als je ouder wordt, verandert er veel. Soms heb je klachten of ziektes. Dan is het belangrijk dat je zorg en ondersteuning krijgt die bij jou past. Het gesprek voeren hierover heet Samen Beslissen.

Wat is Samen Beslissen?

Samen beslissen betekent: jij en je zorgverlener praten samen over jouw wensen en de mogelijkheden. Jij weet wat belangrijk is in jouw leven. De zorgverlener weet veel over zorg en ondersteuning. Samen kies je wat het beste bij jou past.

Lees meer: Voorbereiden op een gesprek met de dokter

Samen Beslissen als je gezondheid kwetsbaar wordt

Ongeveer een op de vijf ouderen (65+) heeft een kwetsbare gezondheid. Vaak hebben deze ouderen meerdere ziektes tegelijk, zoals hart- en vaatziekten, diabetes, hoge bloeddruk, longziekte (COPD), depressie, artritis of kanker. Met deze ziektes kun je tegenwoordig vaak oud worden, en er zijn veel behandelingen mogelijk.

Maar behandelen heeft niet alleen voordelen. Medicijnen kunnen ook bijwerkingen geven. Bijvoorbeeld: pillen tegen hoge bloeddruk kunnen spierpijn en vermoeidheid veroorzaken. Medicijnen tegen depressie kunnen misselijkheid en slaapproblemen geven. Daarom is het belangrijk om samen goed af te wegen: helpt de behandeling genoeg om de nadelen te accepteren? Hoeveel kwaliteit voegt het toe aan het leven? En wat betekent het voor andere dingen, zoals wonen, sociale contacten, mantelzorg en dagelijkse bezigheden?

Dit afwegen is belangrijk. Soms zijn bijwerkingen tijdelijk, maar soms blijven ze levenslang. Ook kan het behandelen van veel ziektes tegelijk te zwaar worden. Dan verliezen we de mens achter de ziektes uit het oog. We voegen misschien jaren toe aan het leven, maar weinig leven aan die jaren.

Een gesprek waarbij het draait om wat jij belangrijk vindt in je leven en daarover samen keuzes maken met je zorgverlener, heet Persoonsgericht Samen Beslissen. Van tevoren denk je — samen met je partner of familie — na en vul je een speciale vragenlijst in (de Samen Beslis Hulp). Zo ben je goed voorbereid en weet je wat je wil bespreken.

Voor zorgverleners: informatie over Persoonsgericht Samen Beslissen staat op de website van Zorg voor Beter.

Wat vinden ouderen belangrijk in het leven?

Uit onderzoek blijkt:

  • Ouderen willen vooral zelfstandig blijven.
  • Kwaliteit van leven is vaak belangrijker dan levensverlenging.
  • Veel ouderen willen niet naar een verpleeghuis.
  • Ouderen denken heel verschillend over wat belangrijk is in hun leven.

Zorgverleners weten niet vanzelf wat belangrijk is voor jou. Daarom is het goed om op tijd te praten over jouw wensen.

Hoe kun je je voorbereiden op het gesprek?

  1. Denk na over wat jij belangrijk vindt in je leven. Bedenk wat je wil (blijven) kunnen doen of waar je minder last van wil hebben.
  2. Gebruik daarbij de Samen Beslis Hulp. Dit is een vragenlijst die je helpt om jouw wensen duidelijk te maken. Je kunt hem invullen op de computer of op papier. Betrek je partner of familie als je dat fijn vindt.
  3. Neem de Samen Beslis Hulp mee naar je afspraak.  Zo kun je goed vertellen wat jij belangrijk vindt.
  4. Beslis samen. Vraag naar alle mogelijkheden die kunnen passen bij wat jij belangrijk vindt. Denk mee over wat bij jou past. Jij bent expert over jouw leven. De zorgverlener is expert in kennis van gezondheid en ziekte en kan meedenken over wat past bij jouw leven. Samen maak je de beste keuze(s). Vraag of de afspraken in je dossier komen. 

Mevrouw Van Eck heeft chronische hartklachten, diabetes en sinds kort pijn in haar knie. Voor de pijn in haar knie gaat ze naar de huisarts. Samen met haar dochter vult ze thuis al de Samen Beslis Hulp in. Door de pijn in haar knie voelt ze zich beperkt om er op uit te gaan, voelt ze dat haar conditie achteruitgaat en ziet ze veel minder mensen. Ze zou graag weer kunnen wandelen, liefst samen met anderen. 

Ze besluiten samen om zich daarop te richten. Om het wandelen mogelijk te maken bespreken ze meerdere mogelijkheden. Een ingreep kan het knieprobleem herstellen, maar vraagt wel een lange revalidatie periode. Pijnstillers zijn ook een optie, maar minder wenselijk in verband met haar andere aandoeningen. 

Een trainingsprogramma bij de fysiotherapeut zou ook goed effect kunnen hebben en dan kan ze blijven bewegen. Dat heeft ook andere voordelen, zoals contact met wandelmaatjes en werken aan haar conditie. Ze ziet op tegen een ingreep waardoor ze een tijd beperkt is in bewegen. Samen kiezen ze daarom voor een trainingsprogramma bij de fysiotherapeut. Zo kan ze blijven bewegen.

Waarom is Persoonsgericht Samen Beslissen belangrijk?

  • Het gesprek gaat over wat voor jou belangrijk is in het leven, niet alleen over je ziekte.
  • Beslissingen passen beter bij wat jouw leven waardevol maakt.
  • Je wordt echt gehoord en serieus genomen. De zorgverlener vraagt naar je wensen en ideeën, zodat het gesprek gelijkwaardig en waardevol is.
  • Het helpt je zo lang mogelijk zelfstandig te blijven en zelf keuzes te maken.

Meer weten