14 woonvormen tussen zelfstandig wonen en verpleeghuis
Laatst bijgewerkt op: 28-01-2022
Er zijn een aantal woonvormen die tussen zelfstandig thuis wonen en wonen in een zorginstelling inzitten. Voorbeelden zijn thuishuizen, kangoeroewoningen en woongemeenschappen. Door het beleid van langer thuis wonen groeit de behoefte aan een andere invulling van wonen en zorg. Dit beleid zorgt voor een stijging van deze woonvormen. Welke nieuwe en oude woonvormen zijn er eigenlijk?
Woonvormen voor ouderen
Het Kenniscentrum Wonen Zorg zet verschillende woonvormen op een rij. Het Kenniscentrum heette eerst Actiz-Aedes Kenniscentrum Wonen en Zorg. Ook ZorgSaamWonen maakte in hun whitepaper een overzicht van woonvormen en ontwikkelde daarnaast een ‘Catalogus woonvormen voor senioren’.
Aanleunwoning
Bij een aanleuningwoning wonen senioren dicht in de buurt van een zorginstelling. Daar kunnen zij gebruikmaken van zorg en verschillende voorzieningen. Bijvoorbeeld van maaltijden en boodschappen die bezorgd worden. Hierdoor kunnen zij zelfstandig blijven wonen.
Woonzorgcomplex
Een woonzorgcomplex is een gebouw voor ouderen die niet meer helemaal zelfstandig kunnen of willen wonen. Zelfstandige woningen in een woonzorgcomplex zijn gemaakt met aandacht voor veilig en afgeschermd wonen. Voor het hele gebouw is er een afspraak over zorg en service. Ook hebben bewoners een ruimte waar ze samen kunnen komen.
- Lees over het experiment ‘Vitale woongemeenschappen’
Serviceflat
Een serviceflat is een gebouw met appartementen voor ouderen. Zij kunnen de woningen meestal kopen, maar soms ook huren. Bewoners kunnen in de serviceflat gebruikmaken van een logeerkamer en een ruimte om elkaar te ontmoeten. Daarnaast kunnen ouderen gebruikmaken van een maaltijdservice of een klussendienst, als je hulp nodig hebt bij kleine klusjes. Bijvoorbeeld voor het ophangen van een lamp of het repareren van de bel.
- Lees meer over deze woonvorm in het praktijkvoorbeeld: Seniorenflat wordt ontmoetingsplek voor de buurt
Levensloopbestendige woning
In een levensloopbestendige of levensloopgeschikte woning kan iemand zijn hele leven wonen. Het is een zelfstandige woning, die flexibel is gebouwd. Daardoor zijn aanpassingen makkelijk te doen.
- Bekijk ‘Ouder worden in eigen huis’. Dit is een onderzoek over levensloopgeschikt bouwen.
Kangoeroewoning
In een kangoeroewoning wonen ouderen of mensen met een beperking en hun familie bij elkaar. Het zijn zelfstandige woningen die aan elkaar verbonden zijn. Deze woningen hebben dezelfde deur om naar binnen te gaan. Een kangoeroewoning kan ook binnen een gebouw met elkaar verbonden zijn. Dan is er een tussendeur die de woningen verbindt. Maar deze deur kan wel op slot.
- Bekijk ‘Kangoeroewoningen: woningen met kansen en beperkingen‘. Dit is een Quickscan van KCWZ.
Mantelzorgwoning
Een mantelzorgwoning is een tijdelijke woning en makkelijk te verplaatsen. De woning staat bij een bestaande woning, vaak in de achtertuin. De persoon die zorg nodig heeft woont zelfstandig, maar de mantelzorger is dichtbij. Lees meer over mantelzorgwoningen:
- Mantelzorgwoningen: steeds meer mogelijk, maar niet eenvoudig
- Mantelzorgwoningen: wat mag en wat niet?
- Vragen en antwoorden over mantelzorgwoningen (pdf)
Gemeenschappelijk wonen voor ouderen
Bij gemeenschappelijk wonen kiezen mensen ervoor om samen in één huis te wonen. Zonder dat zij familie van elkaar zijn. De ouderen wonen in zelfstandige woonruimten, maar delen ook ruimten met anderen. Lees meer over gemeenschappelijk wonen:
Brochures gemeenschappelijk wonen voor 50-plussers
Op de website van de Landelijke Vereniging Gemeenschappelijk wonen van Ouderen (LVGO) staat informatie over gemeenschappelijk wonen voor 50-plussers. Bekijk bijvoorbeeld de brochures over:
- Starten met een woongemeenschap: Over het maatschappelijk belang en de meerwaarde van woongemeenschappen. En hoe hierin een goed gesprek tussen gemeenten en (nieuwe) woongemeenschappen aangemoedigd wordt.
- De zorgzame woongemeenschap: Over steun en hulp in de woongemeenschap en het omgaan met zorg voor kwetsbare bewoners. Hoe kan de woongemeenschap zich hierop voorbereiden?
- Het bestuur van een woongemeenschap: Hoe zorg je ervoor dat alle bewoners zijn betrokken bij een besluit en zich hierin herkennen?
- Woonplezier in de woongemeenschap: Voelen we ons vrij om te leven zoals we willen? Wat betekent voor ons een goede sfeer? Hoe gaan we om met verschillende verwachtingen en hoe houden we iedereen betrokken?
- Communiceren in de woongemeenschap: Communicatie is niet alleen iets voor het bestuur. Of voor de PR-werkgroep, die zorgt voor de communicatie tussen een organisatie en het publiek. Iedereen heeft er namelijk voordeel van als duidelijk is welke informatie waar beschikbaar is. Of als je weet waar je met een vraag naartoe kunt.
Gemeenschappelijk wonen met verschillende leeftijden
Mensen van verschillende leeftijden wonen in zelfstandige woonruimten en delen samen ruimten.
- Bekijk de publicatie ‘Generaties huizen samen’ onderaan de pagina bij Downloads
- Nieuwsbericht over Eikpunt: met jong en oud duurzaam samenwonen
Thuishuis
In een thuishuis wonen alleenstaande ouderen in een kleine groep, met hulp van vrijwilligers. Lees over deze woonvorm:
- Laat niemand in eenzaamheid leven: handleiding voor een Thuishuisproject
- Op een leuke manier samen oud worden in een thuishuis
- Thuishuizen, een woonvorm tegen eenzaamheid
- 'Studentenhuis voor 55-plussers? Een goed idee!'
Bekijk hieronder ook de video ‘Thuishuis’. Hierin komen verschillende ouderen en medewerkers van het thuishuis aan het woord.
Moderne hofjes
Bij moderne hofjes wonen mensen rond een afgeschermde binnenplaats, waarbij je verschillende buren hebt.
- Bekijk het verhaal van Villa Begonia: het vrouwenhofje van Nora. Dit is een 96-jarige vrouw die in een Amsterdams hofjeswoning woont.
- Lees meer over het Knarrenhof, een hofje voor ouderen in Zwolle.
Particulier wooninitiatief
Een aantal mensen besluiten om op een woonlocatie dichtbij elkaar te wonen. Het gaat over Jeroen en zijn vrouw. Samen wonen ze met vrienden op een boerenerf in Heeten. Bekijk het verhaal over particuliere woonplannen.
Bekijk ook de andere video over Villa Begonia. Daarin vertellen George en Suzanna over het wonen op een Friese Tjalk. Dit is een klein schip, die vroeger gebruikt werd om vracht te vervoeren.
Gestippeld wonen
Leden van een groep bewoners wonen verspreid over een gebouw: gestippeld wonen. Lees het nieuwsbericht hieronder, op ZorgSaamWonen.
De video hieronder gaat over groepswonen in Leidsche Rijn. Dit gebouw heeft 24 verschillende woningen en iedere bewoner heeft een eigen appartement. De bewoners helpen elkaar en regelen samen hun zorg.
Harmonicawonen
Leden van een groep bewoners wonen samen in een gebouw: harmonicawonen.
Kleinschalig wonen
Bij kleinschalig wonen woont een kleine groep mensen met elkaar in een groepswoning. Zij hebben veel zorg en ondersteuning nodig. Doordat ze in een groep wonen, kunnen zij zo normaal mogelijk wonen.
Of bekijk hieronder de video waarin Gusty vertelt over het "samen" wonen in appartementen voor mensen met dementie in Spijkenisse.
