Eigenaarschap van ouderen, hoe organiseer je dat?

In Rotterdam onderzocht een divers gezelschap van organisaties dit. Er werden interviews gehouden en op basis daarvan maakteLieke de Kok, onderzoeker bij de Werkplaats Sociaal Domein Zuid-Holland Zuid, een analyse. Zij onderscheidt vier niveaus waarop ouderen zingeving ervaren:

1. Ouder worden in een steunende samenleving: ouderen voelen zich verbonden met hun omgeving en ervaren wederkerigheid. Dit niveau benadrukt hoe vrijwilligers ook buiten hun vrijwilligersactiviteiten naar elkaar omkijken en elkaar steunen. Het gaat ook over rekening houden met het ouder worden en de flexibiliteit die van de gemeenschap van vrijwilligers verwacht wordt.
2. Gedragen vanuit de organisatie: vrijwilligers ervaren ruimte, vertrouwen en waardering vanuit hun organisatie. Dit niveau richt zich op hoe de organisatie ouderen faciliteert en ondersteunt.
3. Samen gedragen tussen vrijwilligers: vrijwilligers beleven zingeving doordat zij gezamenlijk eigenaarschap ervaren. Dit gebeurt niet alleen door gezelligheid, maar juist ook door onderlinge steun en het gevoel samen verantwoordelijkheid te dragen.
4. Zien dat het werkt: ouderen zien en voelen direct het resultaat van hun inzet, wat hun gevoel versterkt dat ze van betekenis zijn. Dit niveau gaat over de zichtbare en voelbare impact van hun activiteiten.

BuurTerras Spijkenisse

Een mooie plek waar deze niveaus zichtbaar worden is het BuurTerras in Spijkenisse. De Kok: 'Van bingo tot markten en verse maaltijden: het is een plek van samenwerking, groei en betekenisvolle relaties. De organisatie zoekt daarin balans tussen zelfsturing, professionele ondersteuning en de kracht van persoonlijke ontmoetingen.'

Een lach en een traan

In 2020 startte de samenwerking tussen Stichting Welzijn Ouderen, Humanitas, de gemeente en woningcorporatie Woonbron. Het doel: zoveel als mogelijk in handen leggen van buurtbewoners. 'Vrijwillig is niet vrijblijvend. Het gaat om samen bijdragen aan een plek waar iedereen zich thuis voelt', vertelt Astrid Langstraat, coördinator bij het BuurTerras. Vrijwilliger Nelly de Jonge merkt hoe waardevol dat is: 'Ik heb op je gewacht, blij dat je er bent, mag ik zo even met je babbelen?' Zulke momenten geven het werk betekenis. 'Het is niet alleen gezelligheid. Soms deel je ook persoonlijke momenten – een lach, een traan – en dat maakt het werk zo waardevol.'

Eigenaarschap dat blijft

Het BuurTerras valt ook in goede aarde bij Roselinde van Ravestein (Zinnovia) en Petra van Loon (Samen Ouder Worden en BeterOud-partner NOV). 'Wat ik bijzonder vind aan het BuurTerras, is dat het echt samen met buurtbewoners is opgezet. Die gelijkwaardigheid voel je in alles terug – ook in hoe zij samen grenzen bespreken en van elkaar blijven leren', zegt Roselinde. Petra van Loon vult aan: 'Als je mensen vanaf het begin betrekt, ontstaat er eigenaarschap dat blijft. Niet op basis van taken, maar op basis van dromen, talenten en wat iemand wil bijdragen. Een continue dialoog is daarin belangrijk, net als ruimte om het soms even níét te doen. Dat vraagt iets van iedereen.'

Dit artikel is een samenvatting van het artikel 'Erbij horen, ertoe doen' in het Magazine Werkplaatsen Sociaal Domein. Lees het volledige verhaal op de website van Movisie.