Pilot valpreventie Gemeente Rucphen

Elke 5 minuten belandt een 65-plusser op de SEH na een valongeval. Met de dubbele vergrijzing zijn valongevallen onder ouderen een toenemend probleem. Vanuit het coalitieakkoord hebben gemeenten de taak om valpreventie aan te bieden aan hun inwoners. Met het Integraal Zorg Akkoord (IZA) en Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) zijn structurele afspraken op bestuurlijk niveau vastgelegd. Van juni 2021 t/m december 2022 vond er in de gemeente Rucphen een pilot plaats met samenwerking tussen de gemeente Rucphen en GGD West-Brabant, ondersteund door RIVM en VeiligheidNL.

Als projectleider had de GGD West-Brabant binnen de pilot een regisserende rol. De pilot had tot doel om valongevallen bij zelfstandig wonende ouderen in de gemeente Rucphen te verminderen, te bereiken door: 

• inhoudelijk in te zetten op voorlichting en aanbieden van (effectief) beweegaanbod;
• procesmatig te komen tot betere samenwerking tussen professionals van verschillende disciplines, oftewel het versterken van de ketenaanpak.

Vitaal en zelfstandig door vallen te voorkomen

Na een kick-off bijeenkomst werd er een gemeentelijke werkgroep valpreventie samengesteld met onder andere de POH ouderen, wijkverpleegkundige, WMO-consulent, fysiotherapeut, buurtsportcoach, In Balans trainster en vertegenwoordiger van de Kruisvereniging. In de werkgroep bijeenkomsten werden doelen en een werkplan opgesteld. Uiteindelijk is er binnen de pilot gefocust op twee activiteiten:

• het organiseren van een vitaliteitsbijeenkomst;
• het starten van een In Balans training.

De pilot richtte zich uitsluitend op de dorpskern Rucphen (één van de vijf kernen van de gemeente Rucphen). Zowel de bijeenkomst als training vonden plaats in cultureel dorpshuis Agora. Het dorpshuis heeft een centrale locatie in de kern en is bij veel ouderen bekend, o.a. omdat hier ook activiteiten voor ouderen worden georganiseerd. Tijdens de vitaliteitsbijeenkomst, ‘Vitaal en zelfstandig’ genaamd waren er 10 organisaties aanwezig om voorlichting te geven, testjes af te nemen en ouderen (letterlijk) in beweging te brengen. Ongeveer 100 ouderen bezochten de bijeenkomst. Vanuit de beweegdemonstraties In Balans meldden 11 ouderen zich aan voor de In Balans training. Uiteindelijk hebben alle 11 de ouderen de training succesvol afgerond en zijn doorgestroomd naar regulier beweegaanbod.

Succesfactoren

Belangrijke succesfactoren voor de pilot waren de betrokkenheid van de werkgroepleden, de samenwerking tussen de gemeente en de GGD (duidelijke rol- en taakverdeling), de werving/PR voor de vitaliteitsbijeenkomst en de locatie waar de activiteiten plaatsvonden (laagdrempelig, bekend). De wisselende samenstelling van de werkgroepleden, afhankelijkheid van vrijwilligers en weinig tot geen mogelijkheden tot (kennis)uitwisseling met andere gemeenten waren uitdagingen binnen de pilot.

Het project heeft in 2023 doorgang gekregen. Er wordt op dit moment gewerkt aan het versterken van de ketenaanpak, verbeteren van de signalering, meer (blijvend) aandacht genereren voor valpreventie en het uitrollen van de activiteiten naar andere kernen.  

Wist je dat?

Ouderen met dementie of andere cognitieve stoornissen hebben een twee keer zo groot valrisico, vaker ernstiger letsel, minder snel herstel en hogere kans op overlijden. Dit is belangrijk om onder de aandacht te brengen, bijvoorbeeld in dementienetwerken en bij professionals die werken met mantelzorgers en mensen met cognitieve stoornissen.

Meer informatie?

Kijk op Valpreventie bij ouderen | VeiligheidNL