Pensioen: geen einde maar een frisse doorstart!

Op de dag van zijn pensionering zei mijn oom, na 40 jaar vijf dagen per week acht uur te hebben gewerkt: ‘Nu ga ik niks meer doen!’ Tegen zijn vrouw zei hij: ‘We gaan het thuis anders organiseren. We doen voortaan één keer per week met de auto boodschappen; lekker makkelijk voor jou!’

Mijn tante schrok zich een hoedje. Zij had 40 jaar lang dag in dag uit voor kinderen, man en huishouden gezorgd. Haar dagelijkse fietstocht voor boodschappen en ontmoetingen met andere vrouwen dreigde op de helling te gaan. Voor haar gevoel ging haar eigen leven op de schop!

Wat leer ik van mijn oom en tante?

Als je er niet van tevoren over nadenkt, kan het pensioen een enorm gat betekenen. Niet alleen voor jezelf, ook voor je omgeving. Door er voor de grote dag al over na te denken, kan het een aantrekkelijke fase worden voor jezelf, je omgeving en de samenleving.

Pensionering kent namelijk een individuele kant en een collectieve samenlevingskant. Zeker met de huidige demografische ontwikkelingen in Nederland. Ik kijk ernaar vanuit beide perspectieven.  

Aan de keukentafel hadden mijn oom en tante gesprekken kunnen voeren over zingeving, energie, wensen en verwachtingen, levensvreugde, fysieke mogelijkheden en geld. Dat was vast niet altijd makkelijk geweest, maar wel nodig.

Kennis mag niet verloren gaan

Voor de kant van de samenleving had mijn oom met zijn werkgever in gesprek moeten gaan. Alle kennis en vaardigheden die mensen in het leven op weg naar die laatste magische werkdag hebben vergaard, mag niet in een klap verloren gaan!

Die bieden een prachtige basis voor nieuwe ontmoetingen, avonturen en activiteiten. Die kracht van ouderen op dat moment van hun leven kan heel goed op een andere manier worden ingezet.

En dan is de logische vervolgvraag: waarom zou je pas op de dag na je pensionering op ontdekking gaan?

Uitfaseren

Het lijkt me geweldig als je tijdig kunt ‘uitfaseren’. Daarmee bedoel ik dat je eerder wat minder uren gaat werken of ander, lichter werk oppakt. Dat je ruimte krijgt – en neemt – voor vrijwilligerswerk of voor het begeleiden van mensen die een ervaren collega goed kunnen gebruiken. Werken voor de maatschappelijke opdracht van de werkgever. Er zijn legio mogelijkheden die ervoor zorgen dat je langer gezond werkt.

Zo wordt de kans groter dat je na je pensioen blijft werken in dat nieuwe ritme. Omdat je er zin in hebt, het thuis goed hebt besproken, de werkgever je ruimte geeft en je andere inzet waardeert. Want gewaardeerd worden is een essentieel aspect van levensgeluk.

Dat levert een klassieke win-winsituatie op.

Sociaal Pensioen

Dat maakt de aanpak Sociaal Pensioen van Samen Ouder Worden van de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) zo mooi. Zij doen een beroep op werkgevers, vrijwilligersorganisaties en op iedereen vanaf 60 jaar hier proactief over na te denken.

In deze aanpak zie ik positieve aspecten voor zowel het individu als de samenleving. Voor het individu betekent het goed werkgeverschap. Voor de samenleving betekent het meebewegen op de golven van de ontwikkelingen en vragen voor nieuwe inspiratie en menskracht. Het is ook een middel om de starheid op de arbeidsmarkt losser te maken op basis van de wensen en mogelijkheden van mensen. Hoe mooi kan het zijn?!

O ja, oom en tante zijn er samen uitgekomen. Niet op de eerste dag na zijn pensionering, maar na een tijdje aanmodderen. Ze hebben gepraat over wat ze belangrijk vinden het leven, wat zij te bieden hebben en hoe ze samen die nieuwe levensfase vorm willen geven met behoud van ruimte voor zichzelf.

Samen actief ouder worden is hun toekomst geworden.