Blijf veilig mobiel: 6x tips en trainingen voor ouderen

In de enquête naar veilige mobiliteit van BeterOud (november 2019) blijkt dat zowel ouderen als zorg- en welzijnsprofessionals behoefte hebben aan advies, informatie en trainingen. In dit artikel zetten we 6 tips op een rij om veilig mobiel te blijven.

1. Persoonlijk advies over mobiliteit

Vooral ouderen geven aan behoefte te hebben aan advies op maat, dat op hun persoonlijke situatie is toegespitst. Ergotherapeuten geven aan hierin een rol te kunnen spelen.

Andere mogelijkheden voor persoonlijk advies zijn ouderenadviseurs: een jaarlijks bezoek aan huis bij iedere 75-plusser, Even Buurten of een Keukentafelgesprek WMO.

2. Keuze van alternatief vervoer en testmogelijkheden

Als autorijden of fietsen niet meer mogelijk is, zijn er nog veel andere mogelijkheden voor vervoer. Informatie hierover en testen van deze alternatieven zijn hier te vinden:

• E-bike test ANWB
• Checklist e-bike VVN (pdf)
• Online regelhulp vervoer
• Vilans hulpmiddelenwijzer
• Website blijf veilig mobiel met onder andere:
• Keuzewijzer Mobiliteit: handige keuzewijzer voor senioren in het verkeer (auto, maar ook de e-bike, fiets, scootmobiel, brommobiel, Canta, openbaar vervoer, taxi en lopen).
• Informatie over hulpmiddelen voor de fiets: lage instap, elektrische fiets (e-bike), driewielfiets, spiegel, zadelhoogte, excentrische pedaalarm.
• Hulp bij aanschaf van een e-bike: een keuzewijzer voor de aanschaf van een e-bike en een checklist met gesprekspunten om mee te nemen naar de rijwielhandelaar.
• Hulp bij aanschaf van een driewielfiets: brochure 'Een driewielfiets, iets voor u?'
• Tips en trainingen voor een driewielfiets (Fietsersbond)
• Keuzehulp scootmobiel (onafhankelijke hulpmiddelenwijzer)

Regionale vervoersdiensten

Ook zijn er regionaal verschillende vervoersdiensten (met hulp van vrijwilligers) opgezet. Een aantal voorbeelden:

• Automaatje
• Particuliere vervoersdienst

3. Trainingen en cursussen

Veel ouderen geven aan dat ze interesse hebben in het volgen van trainingen of cursussen, zoals rijcursussen en lessen over het juiste gebruik van hulpmiddelen, valpreventie en verkeersregels. Uit de enquête blijkt ook dat zij deze niet goed kunnen vinden. Daarom zetten we er hier een aantal op een rij:

Cursus valpreventie voor ouderen. 

• Thuis onbezorgd mobiel
• Cursus valpreventie voor ouderen
• Cursusoverzicht Kenniscentrum Sport & Bewegen over valpreventie

Verkeersregels, kennistests en cursussen voor auto en fiets

Ouderen geven aan meer te willen weten over actuele verkeersregels en cursussen of trainingen te willen volgen om veilig mobiel te blijven. Sommige zelftests zijn online te volgen, zoals de Zelfscan automobilisten. Sommige cursussen, bijvoorbeeld de Rijzeker cursus van ANWB, worden in verschillende regio’s georganiseerd.

• De (nieuwe) verkeersregels op een rij (VVN)
• Opfriscursus verkeersregels van VVN (ook offline te volgen)
• Zelfscan Senior Automobilisten (ZSA): Hiermee kunnen senior automobilisten zichzelf een spiegel voorhouden over hun rijgedrag
• Zelftest Rijdt u nog veilig? (CBR)
• Veilig autorijden op leeftijd (VVN)
• RijZeker training (ANWB)
• Cursussen Blijf b(l)ij met je rijbewijs en Bijtanken en Oppoetsen (Stichting Bevordering Verkeerseducatie)
• Kennistest voor fietsers (VVN)
• Cursus het nieuwe fietsen (VVN)
• E-bike training

Trainingen voor zorg- en welzijnsprofessionals

• Screening valanalyse
• Een cursus voor paramedici: succesvol co-creëren met ouderen

Interventies voor professionals

• Training In-Balans
• Overzicht van succesvolle interventies voor vitale ouderen

4. Cijfers over verkeersveiligheid & mobiliteit bij ouderen

Voor beleidsmakers bij bijvoorbeeld gemeenten is het soms lastig om te achterhalen waar informatie en cijfers over mobiliteit bij ouderen zijn te vinden. Ook staat de informatie bij de keuzewijzer gebundeld.

• Keuzewijzer mobiliteit voor senioren en mensen met beperkingen
• Factsheet over oudere verkeersdeelnemers
• Website en brochure Wijs op weg

​5. Tips voor betere toegankelijkheid van openbare ruimten

Werk jij aan toegankelijkheid voor gebouwen in je omgeving of wil je bewust aan de slag met betere toegankelijkheid voor ouderen? Hieronder staan tips van BeterOud-partners Koepel Gepensioneerden, Vilans en Kenniscentrum Sport & Bewegen. Zoals een checklist seniorvriendelijk gemeentebeleid, tips voor een beweegvriendelijke omgeving en een rapport over ouderenproof openbare ruimte.

• Richtlijn toegankelijkheid openbare ruimte (CROW)
• Aandachtspunten openbare ruimte (Vilans)
• Instrumentenoverzicht beweegvriendelijke omgeving (Kenniscentrum Sport & Bewegen)
• Rapport Maak de openbare ruimte ouderenproof
• Rapport Ruimte voor redzaamheid (RVS)

Dementievriendelijke omgeving

• Gratis training ‘Een dementievriendelijke omgeving, wat kan jij doen?’ (Samen Dementievriendelijk)
• Adviezen om openbare ruimtes dementievriendelijk in te richten (Kenniscentrum Sport & bewegen)

6. Maatregelen en beleid rondom rijbewijs en rijgedrag

Mobiel blijven is fijn en goed voor je, maar niet altijd veilig. Het moet wel veilig blijven, voor jezelf en voor anderen. Daarom zijn er regels en beleid rondom autorijden op leeftijd. Bijvoorbeeld bij gezondheidsproblemen en medicijngebruik. Informeer jezelf of familie en vrienden hierover:

• Doortrappen, veiliger fietsen tot je 100e
• Veilig rijden met veelvoorkomende gezondheidsproblemen
• Informatie over veilig autorijden op leeftijd (VVN)

Meer informatie

Lees het adviesrapport Veilige mobiliteit (Vilans/BeterOud) (zie Download) 

Deel jouw tips

Heb je zelf tips of adviezen om veilig aan het verkeer te blijven deelnemen? Deel ze hieronder in een reactie!